Τετάρτη 24 Αυγούστου 2011

ΚΟΥΣΤΟ: Σταγόνα στον ωκεανό

Έχω την αίσθηση ότι είναι από τις στιγμές που όλοι θέλουν να βιώσουν, να δουν, να αφουγκραστούν ακόμη και να καθίσουν στο πλευρό ενός γόνου που προσπαθεί να περπατήσει στα βήματα του πατέρα του, του θρυλικού Ζακ Κουστό. Απόψε το βράδυ θεωρώ ότι το «Ιάκωβος Καμπανέλης» στο Δημαρχιακό Μέγαρο (ώρα έναρξης 21:00), οφείλει να αποδειχτεί πολύ μικρό ώστε να υποδεχτεί ένα ντοκιμαντέρ – αφιέρωμα στον κορυφαίο εξερευνητή, τον Ζακ Κουστό.
Έχει θέμα «Το περιβάλλον των Κυκλάδων, παρελθόν και μέλλον”, είναι ένα από τα σπάνια αφιερώματα που γίνονται γύρω από το πρόσωπο του Ζακ Κουστό, 101 χρόνια από τη γέννησή του. Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτού του ντοκιμαντέρ θα υπάρξουν και δύο σημαντικές ομιλίες, η πρώτη από τον 29χρονο γιο του Πιερ Υβ Κουστό που συνεχίζει στα χνάρια του πατέρα του και η δεύτερη από τον Ακαδημαϊκό Χρήστο Ζερεφό…
Τιμή το όνομα Κουστό
Είχαμε την ευκαιρία να συναντήσουμε τον Πιερ Υβ Κουστό την Δευτέρα το μεσημέρι στην Fish & Olive Gallery στο Χαλκί, δύο ημέρες μετά την παρθενική του έλευση στη Νάξο. Η σχέση του με τις Κυκλάδες είναι μάλλον σε νηπιακό επίπεδο καθώς δεν έχει επισκεφθεί πολλά μέρη με εξαίρεση τη Σαντορίνη όπου το 2009 πήρε και το δίπλωμα δασκάλου καταδύσεων. Όταν του το θυμίσαμε γέλασε λέγοντας «είναι μία παράξενη σύμπτωση». Κι αυτό γιατί; Το ερχόμενο Σαββατοκύριακο, θα ποντιστεί στο βυθό της Σαντορίνης μία επιτύμβια πλακέτα καρφωμένη σε βράχο και θα αποτελεί έναν μικρό φόρο τιμής στον πατέρα του Ζακ Κουστό, ο οποίος έβαλε το χέρι του ώστε ο βυθός του Αιγαίου να γίνει γνωστός σε όλο τον κόσμο. Από τη δεκαετία του 50 ο πλοίαρχος Κουστό πραγματοποιεί καταδύσεις στο Αιγαίο ενώ η ταινία του «Ο κόσμος της Σιωπής» μεταφέρει σε όλο τον κόσμο το δύσκολο έργο των σφουγγαράδων. Στη δεκαετία του 70 με το μυθικό πλοίο «Καλυψώ» ο διάσημος θαλασσοπόρος οργώνει το Αιγαίο ενώ η σειρά ταινιών «Αναζητώντας τη χαμένη Ατλαντίδα» κάνει την Σαντορίνη διάσημη σε όλο τον κόσμο. Και όπως δηλώνει ο 29χρονος γιος του Κουστό «εγώ δεν έχω κάνει καταδύσεις στο Αιγαίο ως εξερευνητής αλλά ποτέ δεν είναι αργά. Η οικογένειά μου αγάπησε το Αιγαίο, αλλά θυμάμαι τις εξερευνήσεις του πατέρα μου μέσα από τις ταινίες, τα ντοκιμαντέρ. Μάλιστα σε μία εξ αυτών βρίσκει και το χέρι ενός αγάλματος, το οποίο παρέδωσε στις αρχές και μάλιστα το τοποθέτησε ο ίδιος στο άγαλμα που ήταν χωρίς άκρα». Όταν τον ρωτάμε τι θυμάται από τον πατέρα του, προτιμάει να απαντήσει «τον έζησα λίγο, μόνο 16 χρόνια και λογικό είναι να έχω κρατήσει μόνο τις οικογενειακές στιγμές. Ήταν πολύ γλυκός, σοφός πατέρας και αποτελώ μεγάλο θαυμαστή του. Αποτελεί τιμή για μένα να κουβαλάω αυτό το όνομα και να έχω την ευκαιρία να ζήσω το δικό του όνειρο. Η μοναδικότητα του πατέρα μου είχε να κάνει με το γεγονός ότι δεν ήταν απλά ένας δύτης ή εξερευνητής ή παραγωγός. Ήταν πρωτίστως ένας καλλιτέχνης, που με τις ταινίες του άγγιζε την ψυχή των ανθρώπων και τους έκανε να αγαπάνε τη θάλασσα, το βυθό και όλες τις ενέργειες του»
Το έργο του
Όσο για το δικό του έργο; Στα 29 του χρόνια μοιάζει να έχει πετύχει ουκ ολίγα. Θεωρείται ένας από τους καλύτερους δύτης, εξερευνητές (έχει εργαστεί και στη NASA), ακτιβιστές για την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων ενώ έχει σπουδάσει και βιολογία που τον βοηθάει ώστε να αντιμετωπίζει καλύτερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στην διάρκεια των καταδύσεων του. Πριν από έναν μήνα έλαβε τη τιμή του «Πρεσβευτή Καλής Θέλησης» από τον ΟΗΕ και το σχολίασε λέγοντας «όλοι είναι μουσικοί εκτός από μένα. Σημαίνει κάτι αυτό;» Εδώ και δύο χρόνια πάντως έχει παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην δημιουργία ενός διεθνούς δικτύου δυτών με τίτλο «Cousteau Divers» το οποίο λειτουργεί σαν ιδιότυπο… «Facebook για δύτες». Συνδεόμενοι στην ιστοσελίδα www.cousteaudivers.org, δύτες από όλο τον κόσμο αναρτούν βίντεο και πληροφορίες από καταδύσεις και εξερευνήσεις σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Έτσι στηλιτεύονται παρανομίες και αναδεικνύονται κίνδυνοι και προβλήματα, τα οποία στο παρελθόν αγνοούνταν με ολέθριες συνέπειες. Και φέρνει το πιο απλό παράδειγμα: «Αν συγκρίνουμε τα στοιχεία που είχε συλλέξει ο πατέρας μου τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, με τα σημερινά δεδομένα, θα νομίσουμε ότι μιλάμε για διαφορετικούς κόσμους: Η υπεραλίευση, η μόλυνση, η άναρχη τουριστική ανάπτυξη και η έλλειψη κοινών πολιτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχουν πλέον δημιουργήσει ένα ασφυκτικό πλαίσιο. Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, σε λίγα χρόνια θα βλέπουμε τον υποβρύχιο κόσμο μόνο σε πλάνα και φωτογραφίες αρχείου».
Ευχή
Μιλάει με θαυμασμό για τους ωκεανούς και αναφέρει ότι «μόλις το 7% των ωκεανών έχει εξερευνηθεί. Την στιγμή που ξέρουμε πάρα πολλά για το διάστημα και έχω την αίσθηση ότι έχουμε εξαντλήσει το θέμα, για τους ωκεανούς, δεν γνωρίζουμε τίποτα. Γνωρίζατε ότι το 50% του οξυγόνου που αναπνέουμε προέρχεται από τους μικροοργανισμούς της θάλασσας; Οι ωκεανοί στηρίζουν την ίδια μας την ύπαρξη και γι' αυτό είναι υποχρέωσή μας να τους προστατεύουμε. Και βέβαια όταν εξερευνήσεις τον βυθό ποτέ δεν ξέρεις τι θα συναντήσεις. Γιατί όχι να μην βρούμε εκεί και τα διαστημόπλοια των εξωγήινων;» δηλώνει ο μικρός Κουστό προκαλώντας το γέλιο των συνομιλητών του. Άλλωστε στη παρέα βρίσκονται τόσο ο Αλεξ και η Κατερίνα (οι ιδρυτές της γκαλερί) όσο και οι Κωνσταντίνου Π. Καράμπελας – Σγούρδας και Στεργιόπουλος που ακούν με προσοχή και γιατί όχι υποβάλλουν και ερωτήσεις στον νεαρό Κουστό. Μάλιστα, ο Αλεξ δηλώνει «είναι ιδιαίτερη τιμή για εμάς να τον έχουμε κοντά μας, είναι η πρώτη του φορά στην Νάξο αλλά ελπίζουμε ότι από εδώ και πέρα θα τον έχουμε πολύ συχνά εδώ κοντά μας»
Σταγόνα
Μιλώντας για το θαύμα των ωκεανών μας αναφέρει ότι έκανε κατάδυση στη Σιγκαπούρη πέρυσι με σκοπό να δει πόσο έχει επηρεαστεί το οικοσύστημα σε ένα θαλάσσιο πέρασμα που θεωρείται από τα πλέον μολυσμένα στον πλανήτη «όλα ήταν νεκρά εκεί κάτω. Το διοξείδιο του άνθρακα που απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα από τα ορυκτά καύσιμα διαλύεται στους ωκεανούς, μετατρέποντας σε όξινο το νερό τους. Τα νεκρώνει. Όταν δε ανέβηκα, φοβήθηκα μην με χτυπήσει κάποιο πλοίο. Απίστευτη κίνηση από όλων των ειδών τα πλοία». Τον ενοχλεί όμως που η θάλασσα αντί για πηγή ζωής έχει μετατραπεί σε κυνήγι θησαυρού αναφέροντας «Οι θάλασσες στις μέρες μας θυμίζουν πεδία μάχης. Μεγάλα αλιευτικά τις λεηλατούν καθημερινά μέχρι και το τελευταίο ψάρι, με τη βοήθεια υπερσύγχρονων τεχνολογιών. Οι πιθανότητες  επιβίωσης είναι ελάχιστες και αντί να τα προστατεύουμε τα σκοτώνουμε… Αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε όλοι είναι ότι αποτελούμε μία σταγόνα του ωκεανού και οφείλουμε να τον σεβαστούμε γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα χαθούμε κι εμείς μαζί του» 
Τι είναι το «Αξία Φεστιβάλ»
Για 3η σερί χρονιά ο Διεθνές Φεστιβάλ διοργανώνεται στη Νάξο (από τις 11 έως τις 18 Αυγούστου) με τίτλο «Μεσογείου υπόσχεση» υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Κωνσταντίνου Π. Καράμπελα-Σγούρδα, και σε συνεργασία με τους διακεκριμένους κεραμίστες Αλεξάντερ Ρέικχαρντ και Κατερίνα Μπόλες, με την τελευταία να βρίσκεται στην Νάξο από τη δεκαετία του 70 και να σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος σε οργανωτικό επίπεδο. Σε αυτό συμμετέχουν μια σειρά επιφανών καλλιτεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, μεταξύ άλλων ο σολίστ Νάιτζελ Σορ, κορυφαίος ερμηνευτής του όμποε και για πολλά χρόνια στενός συνεργάτης του Herbert von Karajan στη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου, ο συνθέτης και κιθαρίστας Χανς Λίμπουργκ, οι διαπρεπείς μουσικοί της Jazz Κέικο ΜακΝαμάρα και Χάκαν Μπόρεσον, ο βραβευμένος σαξοφωνίστας Στάθης Μαυρομάτης και ο πιανίστας Σταύρος Διαμαντόπουλος. Ταυτόχρονα το φεστιβάλ κάνει άνοιγμα σε σημαντικά περιβαλλοντολογικά και οικολογικά ζητήματα, με σημείο αναφοράς την έκθεση «J. Cousteau» κατά την διάρκεια της οποίας θα μιλήσουν ο Πιερ Υβ Κουστό, γιος του διάσημου εξερευνητή και ο βραβευμένος με βραβείο Νόμπελ και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών Δρ. Χρήστος Ζερεφός. Μάλιστα, στις 11 Αυγούστου, εγκαινιάστηκε η έκθεση του γνωστού ζωγράφου Απόστολου Χαντζαρά με την Λουίζα Καραμπιδάκη  -αρχαιολόγος και ιστορικός τέχνης στην Ακαδημία Αθηνών- να έχει αναλάβει την διοργάνωσή της που φιλοξενείται στην Fish & Olive Gallery, που βρίσκεται στο Χαλκί. Και το Διεθνές Φεστιβάλ πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του GINA BACHAUER INTERNATIONAL MUSIC ASSOCIATION και στη φετινή διοργάνωση φιλοξενεί τη Gina Bachauer International Summer Music Academy. Ταλαντούχοι νέοι μουσικοί (10), φοιτητές της Ακαδημίας έδωσαν ένα υπέροχο κονσέρτο για τους λάτρεις της μουσικής στις 12 Αυγούστου. Είναι όλοι με υποτροφία, τα μαθήματα είναι δωρεάν και απολαμβάνουν μουσικά ακούσματα έχοντας ως καθηγητές μερικούς εκ των κορυφαίων στο είδος τους. Και για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του Πέτρου Στεργιόπουλου (καθηγητή Φλάουτου) παρουσιάστηκε το πρόγραμμα «εξ αποστάσεως μουσική αγωγή» που αποτελεί παγκόσμια καινοτομία στη προσπάθεια όλοι σε κάθε γωνιά του κόσμου να ακούσουν και να μυηθούν ει δυνατόν στα μυστικά της μουσικής.
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΛΙΑΝΟΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου