Άλλαξε ο Μανωλιός….

Από σήμερα θεωρητικά αλλάζουν τα πάντα σε ότι έχει να κάνει με τις οικοδομικές άδειες και την έκδοσή τους – Τι αναφέρει ο υπεύθυνος πολεοδομίας Νάξου κ. Μυλωνάς που τονίζει «από σήμερα δεν ξέρω τι αρμοδιότητες έχω» - Για ποινικοποίηση του επαγγέλματος των μηχανικών μιλούν μηχανικοί καθώς αυτοί πλέον αναλαμβάνουν το βάρος της υπογραφής για την έγκρισης δόμησης

Η σημερινή ημέρα είναι μία άλλη ημέρα όσον αφορά το τομέα των οικοδομών ή μήπως όχι. Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ από την 1^η Μαρτίου αλλάζουν όσα όλα ξέραμε σχετικά με την χορήγηση των οικοδομικών αδειών, τις πολεοδομίες και το ρόλο τους αλλά και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς όπου το Δημόσιο μπαίνει στην άκρη και πρωταρχικό ρόλο έχει πλέον ο ιδιώτης. Προφανώς κάνοντας πράξη την επιθυμία για «μικρότερο κράτος» και περισσότερη ιδιωτική πρωτοβουλία. Είναι όμως έτσι; Τι αλλάζει από σήμερα όσον αφορά τις οικοδομές, τις άδειες έκδοσης και το ρόλο των πολεοδομικών γραφείων; Η πικρή αλήθεια είναι ότι τίποτα ουσιαστικά δεν αλλάζει και το πιο σωστό είναι ότι τα ρούχα στο ένδυμα που λέγεται ΥΠΕΚΑ μπαίνουν από την ανάποδη. Τι εννοούμε; Σύμφωνα με το νόμο 4030 που έγινε Νόμος του κράτους στα τέλη Νοεμβρίου «η έγκριση δόμησης θα χορηγείται σε πέντε ημέρες και η άδεια εντός διημέρου». Όσοι το πιστεύουν μπράβο τους. Το μόνο που αλλάζει είναι το όνομα ουσιαστικά καθώς δεν υπάρχει πλέον η λέξη οικοδομική άδεια αλλά η λέξη «δόμηση». Από εκεί και πέρα, όσοι υπόκεινται στον έλεγχο επιτροπών όπως το Δασαρχείο, η Βυζαντινών αρχαιοτήτων κ.α. θα περιμένουν και πάλι ένα ή δύο χρόνια. Καταργούνται ναι επιτροπές που ελέγχουν τη νομιμότητα των αδειών με την αλλαγή ονόματος της πολεοδομίας που μετατρέπεται πλέον σε Υπηρεσία Δόμησης και αντί για το κράτος περνάει στον έλεγχο του οικείου Δήμου, όμως φτάνουν αυτά για να νικηθεί η γραφειοκρατία;

Μεταφορά διαφθοράς

Ο Αλέξανδρος Μυλωνάς, υπεύθυνος του Πολεοδομικού γραφείου στη Νάξο μοιάζει να τα … έχει χαμένα: «από αύριο (σ.σ. σήμερα) δεν ξέρω τι αρμοδιότητες έχω; Πρακτικά δεν μπορώ να κάνω τίποτα γιατί πρέπει να αλλάξουν όλα: από τις σφραγίδες έως τα λογότυπα. Από εκεί και πέρα, ο Νόμος 4030 συνεχώς δέχεται τροποποιήσεις. Αν και δεν έχει εφαρμοστεί καν, έχει ήδη αρκετές αλλαγές και πλέον δεν χρειάζεται να είσαι μηχανικός ή αρχιτέκτονας ή πολεοδόμος για να μπορέσεις να τον κατανοήσεις αλλά νομικός. Ο Νόμος έγινε ΦΕΚ στις 25/11 και στις 13/12 είχαμε την τελευταία τροποποίηση. Και όπως αρκετά γραφεία έτσι κι εμείς έχουμε συντάξει κατάλογο ερωτήσεων (σ.σ. τουλάχιστον τέσσερις σελίδες) όπου ζητάμε διευκρινήσεις και απαντήσεις. Κάθομαι το βράδυ και τον διαβάζω ώστε να καταλάβω τι γίνεται. Μετά από 30 χρόνια δουλειάς πραγματικά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί έγινε αυτός ο νόμος και που αποσκοπεί. Αυτό που θα πω μπορεί να είναι βαρύ αλλά αυτή την αίσθηση μου έδωσε. Στο προσχέδιο και στη διάρκεια της διαβούλευσης το μοναδικό ζητούμενο για το κράτος ήταν να πάρει την διαφθορά από το Δημόσιο και να την μεταφέρει στον ιδιώτη. Είναι απίστευτο ως σκέψη. Αντί να λύσει το πρόβλημα, το μετέφερε αλλού. Εάν θεωρεί ότι όλοι οι πολεοδόμοι είμαστε διεφθαρμένοι, τι πιο εύκολο να κάνει ελέγχους, να ανοίξει λογαριασμούς και να δει τι γίνεται; Πριν από εβδομάδες ήταν εδώ για δέκα ημέρες ελεγκτικός μηχανισμός. Κοίταξαν δειγματολογικά ουκ ολίγες υποθέσεις. Δεν βρήκαν τίποτα το επιλήψιμο. Μπορεί να είμαι αντίθετος πολιτικά και να έχω εκφράσει τις απόψεις μου, όμως θεωρώ ότι ο έλεγχος της δόμησης πρέπει να μείνει στο κράτος».

Προβλήματα

Το «σήμερα» είναι ένα τεράστιο πρόβλημα καθώς ουσιαστικά οι πολεοδομίες τελούν υπό κατάργηση, καθώς μετατρέπονται σε γραφεία δόμησης. Μέχρι τότε όμως τι γίνεται; Ο κ. Μυλωνάς μας αναφέρει ότι « Σύμφωνα με το άρθρο 45 όσοι έχουν καταθέσει πλήρη φάκελο έως και την ημέρα που ορίζεται (σ.σ. δηλαδή η 28^η Φεβρουαρίου) οι διαδικασίες τρέχουν κανονικά. Από εκεί και πέρα θεωρητικά όλα αλλάζουν. Και το χειρότερο είναι ότι αυτός ο Νόμος υπάρχει από τον περασμένο Ιούνιο αλλά τώρα όλα τρέχουν για να προλάβουν. Τι αλήθεια; ». Όμως τι αλλαγές να γίνουν όταν οι μηχανικοί δεν ξέρουν τι να κάνουν ή η νέα υπηρεσία ακόμη δεν έχει συσταθεί με δεδομένο μάλιστα ότι από σήμερα όλα οφείλουν να γίνονται ηλεκτρονικά… Και που να συμβεί αυτό; Σε υπηρεσίες που δεν είναι κατάλληλα επανδρωμένες και ουσιαστικά έχουν ένα ή δύο υπαλλήλους που τρέχουν χωρίς …τέλος για να βρουν άκρη; Συν τις άλλοις για την εξειδίκευση του νόμου 4030/2011 αναμένεται η έκδοση πολλών κοινών υπουργικών αποφάσεων με τις οποίες, μεταξύ άλλων, θα καθορίζονται: ο τρόπος διαδικτυακής συνεργασίας μεταξύ των δημοσίων υπηρεσιών και άλλων φορέων που χορηγούν εγκρίσεις και η αυτεπάγγελτη αναζήτηση δικαιολογητικών από τις δημόσιες αρχές, οι τεχνικές προδιαγραφές των στοιχείων και δικαιολογητικών που υποβάλλονται σε ηλεκτρονική μορφή, η κατάργηση της υποχρέωσης έντυπης υποβολής και η αποκλειστικά ηλεκτρονική υποβολή των απαραίτητων στοιχείων, η διαδικασία της ηλεκτρονικής υποβολής, το πληροφοριακό σύστημα και οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες που θα προσφέρονται προς τους ενδιαφερόμενους και τους πολίτες, το πρότυπο για τη μορφή και το περιεχόμενο του ενιαίου εντύπου της έγκρισης δόμησης και της άδειας δόμησης και ο αριθμός των ελέγχων ανά κατηγορία και είδος έργου, η διενέργεια των ελέγχων ανά ειδικότητα μηχανικού και έργο.

Αλλαγές

Για να γίνουμε και λίγο κακοί χρόνος για όλα αυτά υπάρχει καθώς όπως παρατήρησε χθες μηχανικός που βρίσκονταν στο Γραφείο Πολεοδομίας «από τη στιγμή που δεν υπάρχει δουλειά καθώς το χρήμα είναι ανύπαρκτο στην αγορά. Άρα δεν έχουμε δουλειά, άρα μπορούμε να μπούμε στην διαδικασία αλλαγών» Black Humor που όμως είναι η πραγματικότητα. Καλώς η κακώς η κρίση έχει χτυπήσει αρκετά τις οικοδομές με αποτέλεσμα οι μηχανικοί να είναι σε …πανικό. Από τις αλλαγές (σε μικρότερη κλίμακα) που θα βιώσουμε ότι επιστρέφουμε σε κανονικούς ρυθμούς εργασίας αξίζει να σημειώσουμε: Ο φάκελος για την έκδοση άδειας δόμησης θα πρέπει να υποβάλλεται μέσα σε δώδεκα μήνες από την ημερομηνία χορήγησης της έγκρισης δόμησης, Για κτίρια επιφάνειας έως 2.000 τ.μ. η έγκριση δόμησης θα ισχύει για ένα έτος, ενώ για τα μεγαλύτερα κτήρια θα λήγει μετά από δύο έτη. Σχετικά με την άδεια δόμησης, αυτή θα ισχύει για τέσσερα έτη από την έκδοσή της _ εκτός εάν αφορά ανέγερση κτιρίου ή κτιρίων με συνολική επιφάνεια μεγαλύτερη των 5.000 τετραγωνικών μέτρων οπότε θα ισχύει για έξι χρόνια. Για κατασκευές, οι οποίες βρίσκονται σε περιοχές με τουριστικές εγκαταστάσεις, σε παραδοσιακά τμήματα πόλεων, σε παραδοσιακούς οικισμούς, σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, σε αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικούς τόπους, και παραμένουν ημιτελείς μετά τη λήξη ισχύος της άδειας δόμησης, ο δήμος θα καλεί τον ιδιοκτήτη να ολοκληρώσει την κατασκευή το αργότερο μέσα σε τέσσερις μήνες. Αν μετά από τέσσερις μήνες ο ιδιοκτήτης δεν έχει συμμορφωθεί, ο δήμος θα βάζει νέα προθεσμία όχι μεγαλύτερη του ενός μηνός. Μετά από το διάστημα αυτό ο δήμος θα πρέπει να προβεί στην εκτέλεση των απαραίτητων εργασιών και κατασκευών με τη δαπάνη να βαραίνει τον ιδιοκτήτη, ο οποίος θα επιβαρύνεται και με πρόστιμο. Το ύψος του και οι διαδικασίες επιβολής του αναμένεται να καθοριστούν με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος.

Ελεγκτές 

Και φτάνουμε στην πιο σημαντική αλλαγή που έχει να κάνει με τον έλεγχο σε μία οικοδομή… Έως σήμερα το βάρος ελέγχου ήταν στην πολεοδομία, όμως τώρα περνάει αρχικά στον μηχανικό που θα επιβλέπει την κατασκευή και στη συνέχεια στους ιδιότητες Ελεγκτές Δόμησης που θα έρχονται όχι μία αλλά τρεις φορές: μία στα θεμέλια, μία στα μπετά και μία ακόμη όταν κληθεί ο ιδιοκτήτης να παραλάβει το ρεύμα. Μιλάμε για τρεις διαφορετικούς ελεγκτές με τον ιδιοκτήτη να πληρώνει το κόστος του ελέγχου. Θα υπάρχει αυτοψία και έλεγχος της εφαρμογής των μελετών βάσει των οποίων εκδόθηκε η άδεια δόμησης. Ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης θα επιβάλλεται στους μελετητές μηχανικούς απαγόρευση εκπόνησης και υπογραφής μελετών για την έκδοση έγκρισης δόμησης και άδειας δόμησης και η κύρωση της απαγόρευσης επίβλεψης οικοδομικών εργασιών από 3 έως 12 μήνες. Οι κυρώσεις διπλασιάζονται σε περίπτωση υποτροπής, καθώς και όταν οι παραβάσεις αφορούν οικοδομικές εργασίες σε παραδοσιακούς οικισμούς, αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους και μνημεία, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και σε προστατευόμενη περιοχή. Κατά την τρίτη υποτροπή, οι κυρώσεις θα είναι οριστικές.

Για μικρές παραβάσεις στη δόμηση επιβάλλεται σε βάρος του επιβλέποντος μηχανικού χρηματικό πρόστιμο ύψους από 1.000 έως 20.000 ευρώ, υπέρ του Δημοσίου. Το ύψος των προστίμων θα αναπροσαρμόζεται κάθε δύο έτη με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος.

Ευθύνη

Όσο για το ποιοι θα κάνουν τον έλεγχο; Τα πολεοδομικά γραφεία μένουν εκτός διαδικασίας. Άλλωστε το είπε και ο κύριος Μυλωνάς «η διαφθορά φεύγει από το Δημόσιο». Οι Ελεγκτές Δόμησης θα είναι ιδιώτες μηχανικοί οι οποίοι έως και σήμερα υποβάλλουν αίτηση για να αποκτήσουν την «ειδικότητα» αυτή αρκεί να έχουν προϋπηρεσία τουλάχιστον δύο χρόνια. Στη συνέχεια θα περάσουν από σεμινάρια και όταν είναι έτοιμοι θα τοποθετηθούν σε σχετική λίστα όπου κατόπιν κλήρωσης θα αναλαμβάνουν να κάνουν τον έλεγχο. Ο ελεγκτής δεν πρέπει να είναι δημόσιος υπάλληλος ή υπάλληλος Ν.Π.Δ.Δ. ή υπαλλήλου στον ευρύτερο δημόσιο τομέα με σχέση δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου. Αρκετά είναι τα ερωτηματικά που συνοδεύουν αυτή την κίνηση: Θα εργάζονται εντός ή εκτός του οικείου νομού; Ποια και ποιος θα ορίζει την αμοιβή τους; Σύμφωνα με τον κ. Μυλωνά «ναι υπάρχει αξιοπιστία καθώς μιλάμε για τρεις διαφορετικούς ελεγκτές και με τον μηχανικό να ξέρει ότι εάν παρανομήσει θα χάσει ακόμη και οριστικά την άδειά του». Εδώ οι μηχανικοί μιλάνε για «ποινικοποίηση του επαγγέλματος» από τη στιγμή που αυτοί θα βάζουν τις υπογραφές τους έχοντας την ευθύνη για το ακίνητο για τα επόμενα 100 χρόνια (!!!)…

Αυθαίρετα

Πρέπει να σημειώσουμε πάντως ότι το ΥΠΕΚΑ συνεχίζει να μην ξέρει τι του γίνεται… Έδωσε εκ νέου παράταση για την νομιμοποίηση των αυθαιρέτων όμως το πιο εντυπωσιακό είναι ότι έχουν αλλάξει αρκετοί παράμετροι με πρώτη και καλύτερη την τιμή ζώνης. Ειδικά στη Νάξο υπάρχει πλέον μία τιμή ζώνης (στα 500 ευρώ) και έτσι εάν κάποιος ήταν συνεπής και είχε προσπαθήσει από τον περασμένο Σεπτέμβριο να μπει στη ρύθμιση έχει πληρώσει διπλάσια σχεδόν τιμή με το υπουργείο να αναφέρει ότι θα επιστραφεί η διαφορά με την νομιμοποίηση. Υπάρχει επίσης αλλαγή στον αριθμό των δόσεων (από 36 σε 48) όμως ο ιδιοκτήτης είναι αυτός που πλέον φέρει την ευθύνη για το οίκημα. Κι αυτό γιατί πολύ απλά στη Νάξο η τελευταία αεροφωτογράφιση έγινε το 2007 και γίνονται οι συγκρίσεις (έως τον Ιούλιο του 2011) για τα αυθαίρετα με βάσει εκείνες τις φωτογραφίες. Άρα ο ιδιοκτήτης αναλαμβάνει το ρίσκο των επιλογών του με κίνδυνο εάν συλληφθεί να μην ενταχθεί ποτέ το ακίνητό του στα «νόμιμα» κτήρια….  

ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΛΙΑΝΟΣ