Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια πάθηση που επηρεάζει την κίνηση του σώματος. Τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον έχουν προβλήματα με τον έλεγχο των μυών του σώματος λόγω διακοπής των μηνυμάτων από τον εγκέφαλο.
Δεν γνωρίζουμε τις αιτίες της, αλλά τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον έχουν χαμηλά επίπεδα μιας χημικής ουσίας του εγκεφάλου η οποία ονομάζεται ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη βοηθά τον εγκέφαλο να ελέγχει τους μύες και να κινεί το σώμα ομαλά και εύκολα.
Με το πέρασμα του χρόνου, τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον έχουν όλο και λιγότερη ντοπαμίνη, κάνοντας την κίνηση όλο και πιο δύσκολη. Η νόσος του Πάρκινσον εξελίσσεται αργά.
Μπορεί να πάρει πολλά χρόνια πριν αρχίσουν τα συμπτώματα να προκαλούν κύρια προβλήματα με την καθημερινή ζωή. Όταν συμβεί αυτό, πολλά από αυτά τα συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με θεραπευτική αγωγή και υποστήριξη.
Η νόσος του Πάρκινσον επηρεάζει κάθε άτομο διαφορετικά και τα συμπτώματα μπορούν να ποικίλλουν σε διαφορετικές ημέρες.
Tα κύρια συμπτώματα είναι:
• Τρόμος (τρέμουλο) ή τρεμούλιασμα.
• Σφιχτοί μύες.
• Αργή κίνηση ή δυσκολία έναρξης ή διακοπής μιας κίνησης.
• Προβλήματα ισορροπίας ή δυσκολία παραμονής σε όρθια στάση.
Η νόσος του Πάρκινσον μπορεί να προκαλεί προβλήματα με καθημερινές δραστηριότητες όπως βάδιση, σήκωμα από καρέκλα ή γύρισμα από τη μια πλευρά στην άλλη στο κρεβάτι. Μπορεί επίσης να επηρεάσει μικρές κινήσεις
όπως γραφή, δακτυλογράφηση, ξύρισμα ή κούμπωμα ενδυμάτων. Άλλα κοινά προβλήματα περιλαμβάνουν: κούραση, κατάθλιψη, δυσκοιλιότητα, δυσκολία στην ομιλία ή στην κατανάλωση τροφής ή ποτού και προβλήματα στην εκτέλεση περισσότερων του ενός πραγμάτων συγχρόνως.
Στοιχεία για τη νόσο του Πάρκινσον
• Κάθε μέρα γίνεται διάγνωση της νόσου σε 25 άτομα.
• Είναι πιο συνηθισμένη ανάμεσα σε άτομα ηλικίας πάνω από 60 χρονών, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει ενηλίκους οποιασδήποτε ηλικίας.
• Δεν προκαλεί θάνατο και πολλά άτομα έχουν μακροβιότητα και ζουν μια παραγωγική ζωή με τη νόσο του Πάρκινσον.
• Επηρεάζει τόσο άντρες όσο και γυναίκες από όλες τις κουλτούρες και στιλ ζωής.
• Δεν είναι κολλητική, επομένως δεν μπορείτε να την κολλήσετε ή να τη μεταδώσετε σε κάποιον άλλον.
• Δεν είναι συνήθως κληρονομική.
• Δεν γνωρίζουμε ποιες είναι οι αιτίες της.
• Τα φάρμακα βοηθούν να ελέγχονται τα συμπτώματα, αλλά δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία.
• Ερευνούνται συνεχώς νέες και καλύτερες θεραπευτικές αγωγές και φάρμακα.
• Η επιδημιολογία της νόσου του Parkinson
Η νόσος του Parkinson προσβάλλει περίπου 2 στα 1.000 άτομα παγκοσμίως. Η συχνότητα της νόσου αυξάνεται με την ηλικία και προσβάλλει το 1% - 2% όλων όσων είναι άνω των 65 ετών. Αυτό το γεγονός, καθιστά την Parkinson μία από τις τέσσερις πιο συνηθισμένες νευροεκφυλιστικές νόσους των ηλικιωμένων (η δεύτερη συχνότερη νευροεκφυλιστική διαταραχή μετά τη νόσο του Alzheimer). Υπολογίζεται ότι περίπου 6,3 εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από τη νόσο. Τα παρκινσονικά συμπτώματα αν και μπορούν να ελεγχθούν τα πρώτα χρόνια θεραπείας με αγωγή με αγωνιστές ντοπαμίνης ή / και λεβοντόπα, περίπου το 50% των ασθενών εμφανίζουν σημαντικές επιπλοκές μετά από 5 χρόνια και χρειάζονται συχνά ειδική βοήθεια ή / και περίθαλψη σε ίδρυμα. Η μέση διάρκεια της νόσου είναι περίπου 13 χρόνια, γεγονός που αντανακλά μία πολύ σημαντική κοινωνική και οικονομική επιβάρυνση.
Πώς αντιμετωπίζεται θεραπευτικά η νόσος του Parkinson
Οι καθιερωμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις έχουν σαν στόχο την ανακούφιση των συμπτωμάτων των ασθενών μέσω της διατήρησης και της βελτίωσης του "φθίνοντος" μεταβολισμού της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο.
Η θεραπεία κυρίως συνίσταται στην υποκατάσταση της ντοπαμίνης με τη χρήση της λεβοντόπα, μιάς συνθετικής ουσίας η οποία μετατρέπεται σε ντοπαμίνη μόλις φτάσει στον εγκέφαλο. Στις θεραπείες για την νόσο του Parkinson περιλαμβάνονται επίσης τα αντιχολινεργικά, οι MAΟ αναστολείς και οι ντοπαμινικοί αγωνιστές, που χορηγούνται είτε μόνοι τους (κυρίως στα πρώιμα στάδια της νόσου) είτε σε συνδυασμό με τη λεβοντόπα.
Η λεβοντόπα συνδυάζεται πάντοτε με τις ουσίες καρβιντόπα ή βενσεραζίδη προκειμένου να εμποδιστεί η αποικοδόμησή της στην περιφέρεια (έντερο, νεφρά, ήπαρ) από ένα ένζυμο του οργανισμού, την ντοπα-αποκαρβοξυλάση. Η λεβοντόπα, που αποτελεί τη θεραπεία εκλογής για την Parkinson, έχει σημαντικά βελτιώσει την ποιότητα ζωής των παρκινσονικών ασθενών, αλλά μετά από μακροχρόνια χρήση μειώνεται το θεραπευτικό της αποτέλεσμα και εμφανίζονται κινητικές επιπλοκές, όπως κινητικές διακυμάνσεις και δυσκινησίες.
Ο ρόλος του φροντιστή
Η νόσος του Πάρκινσον δεν αφορά μόνο τον ασθενή. Η οικογένειά του και οι φίλοι του πρέπει επίσης να “ζήσουν” με τη νόσο του Πάρκινσον. Είναι σημαντικό το ότι η ζωή δεν σταματά μετά τη διάγνωση της νόσου του Πάρκινσον. Απλώς αλλάζει και είναι απαραίτητες κάποιες προσαρμογές. Ο φροντιστής είναι ένα άτομο (σύντροφος, σύζυγος, φίλος ή ενήλικο παιδί) που συγκατοικεί, βοηθά τακτικά ή φροντίζει ένα άτομο με νόσο του Πάρκινσον, χωρίς να αμοίβεται για αυτό. Γι’ αυτό πρέπει ο φροντιστής να ενημερώνεται συνεχώς για την νόσο και να φροντίζει καλά τόσο τον ασθενή όσο και τον εαυτό του.
Μαρία Μυλωνά, Νοσηλεύτρια Τ.Ε.
ΚΛΙΜΑΚΑ, ΜΟΝΑΔΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Ν.Α. ΚΥΚΛΑΔΩΝ
Δεν γνωρίζουμε τις αιτίες της, αλλά τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον έχουν χαμηλά επίπεδα μιας χημικής ουσίας του εγκεφάλου η οποία ονομάζεται ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη βοηθά τον εγκέφαλο να ελέγχει τους μύες και να κινεί το σώμα ομαλά και εύκολα.
Με το πέρασμα του χρόνου, τα άτομα με νόσο του Πάρκινσον έχουν όλο και λιγότερη ντοπαμίνη, κάνοντας την κίνηση όλο και πιο δύσκολη. Η νόσος του Πάρκινσον εξελίσσεται αργά.
Μπορεί να πάρει πολλά χρόνια πριν αρχίσουν τα συμπτώματα να προκαλούν κύρια προβλήματα με την καθημερινή ζωή. Όταν συμβεί αυτό, πολλά από αυτά τα συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με θεραπευτική αγωγή και υποστήριξη.
Η νόσος του Πάρκινσον επηρεάζει κάθε άτομο διαφορετικά και τα συμπτώματα μπορούν να ποικίλλουν σε διαφορετικές ημέρες.
Tα κύρια συμπτώματα είναι:
• Τρόμος (τρέμουλο) ή τρεμούλιασμα.
• Σφιχτοί μύες.
• Αργή κίνηση ή δυσκολία έναρξης ή διακοπής μιας κίνησης.
• Προβλήματα ισορροπίας ή δυσκολία παραμονής σε όρθια στάση.
Η νόσος του Πάρκινσον μπορεί να προκαλεί προβλήματα με καθημερινές δραστηριότητες όπως βάδιση, σήκωμα από καρέκλα ή γύρισμα από τη μια πλευρά στην άλλη στο κρεβάτι. Μπορεί επίσης να επηρεάσει μικρές κινήσεις
όπως γραφή, δακτυλογράφηση, ξύρισμα ή κούμπωμα ενδυμάτων. Άλλα κοινά προβλήματα περιλαμβάνουν: κούραση, κατάθλιψη, δυσκοιλιότητα, δυσκολία στην ομιλία ή στην κατανάλωση τροφής ή ποτού και προβλήματα στην εκτέλεση περισσότερων του ενός πραγμάτων συγχρόνως.
Στοιχεία για τη νόσο του Πάρκινσον
• Κάθε μέρα γίνεται διάγνωση της νόσου σε 25 άτομα.
• Είναι πιο συνηθισμένη ανάμεσα σε άτομα ηλικίας πάνω από 60 χρονών, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει ενηλίκους οποιασδήποτε ηλικίας.
• Δεν προκαλεί θάνατο και πολλά άτομα έχουν μακροβιότητα και ζουν μια παραγωγική ζωή με τη νόσο του Πάρκινσον.
• Επηρεάζει τόσο άντρες όσο και γυναίκες από όλες τις κουλτούρες και στιλ ζωής.
• Δεν είναι κολλητική, επομένως δεν μπορείτε να την κολλήσετε ή να τη μεταδώσετε σε κάποιον άλλον.
• Δεν είναι συνήθως κληρονομική.
• Δεν γνωρίζουμε ποιες είναι οι αιτίες της.
• Τα φάρμακα βοηθούν να ελέγχονται τα συμπτώματα, αλλά δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία.
• Ερευνούνται συνεχώς νέες και καλύτερες θεραπευτικές αγωγές και φάρμακα.
• Η επιδημιολογία της νόσου του Parkinson
Η νόσος του Parkinson προσβάλλει περίπου 2 στα 1.000 άτομα παγκοσμίως. Η συχνότητα της νόσου αυξάνεται με την ηλικία και προσβάλλει το 1% - 2% όλων όσων είναι άνω των 65 ετών. Αυτό το γεγονός, καθιστά την Parkinson μία από τις τέσσερις πιο συνηθισμένες νευροεκφυλιστικές νόσους των ηλικιωμένων (η δεύτερη συχνότερη νευροεκφυλιστική διαταραχή μετά τη νόσο του Alzheimer). Υπολογίζεται ότι περίπου 6,3 εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από τη νόσο. Τα παρκινσονικά συμπτώματα αν και μπορούν να ελεγχθούν τα πρώτα χρόνια θεραπείας με αγωγή με αγωνιστές ντοπαμίνης ή / και λεβοντόπα, περίπου το 50% των ασθενών εμφανίζουν σημαντικές επιπλοκές μετά από 5 χρόνια και χρειάζονται συχνά ειδική βοήθεια ή / και περίθαλψη σε ίδρυμα. Η μέση διάρκεια της νόσου είναι περίπου 13 χρόνια, γεγονός που αντανακλά μία πολύ σημαντική κοινωνική και οικονομική επιβάρυνση.
Πώς αντιμετωπίζεται θεραπευτικά η νόσος του Parkinson
Οι καθιερωμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις έχουν σαν στόχο την ανακούφιση των συμπτωμάτων των ασθενών μέσω της διατήρησης και της βελτίωσης του "φθίνοντος" μεταβολισμού της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο.
Η θεραπεία κυρίως συνίσταται στην υποκατάσταση της ντοπαμίνης με τη χρήση της λεβοντόπα, μιάς συνθετικής ουσίας η οποία μετατρέπεται σε ντοπαμίνη μόλις φτάσει στον εγκέφαλο. Στις θεραπείες για την νόσο του Parkinson περιλαμβάνονται επίσης τα αντιχολινεργικά, οι MAΟ αναστολείς και οι ντοπαμινικοί αγωνιστές, που χορηγούνται είτε μόνοι τους (κυρίως στα πρώιμα στάδια της νόσου) είτε σε συνδυασμό με τη λεβοντόπα.
Η λεβοντόπα συνδυάζεται πάντοτε με τις ουσίες καρβιντόπα ή βενσεραζίδη προκειμένου να εμποδιστεί η αποικοδόμησή της στην περιφέρεια (έντερο, νεφρά, ήπαρ) από ένα ένζυμο του οργανισμού, την ντοπα-αποκαρβοξυλάση. Η λεβοντόπα, που αποτελεί τη θεραπεία εκλογής για την Parkinson, έχει σημαντικά βελτιώσει την ποιότητα ζωής των παρκινσονικών ασθενών, αλλά μετά από μακροχρόνια χρήση μειώνεται το θεραπευτικό της αποτέλεσμα και εμφανίζονται κινητικές επιπλοκές, όπως κινητικές διακυμάνσεις και δυσκινησίες.
Ο ρόλος του φροντιστή
Η νόσος του Πάρκινσον δεν αφορά μόνο τον ασθενή. Η οικογένειά του και οι φίλοι του πρέπει επίσης να “ζήσουν” με τη νόσο του Πάρκινσον. Είναι σημαντικό το ότι η ζωή δεν σταματά μετά τη διάγνωση της νόσου του Πάρκινσον. Απλώς αλλάζει και είναι απαραίτητες κάποιες προσαρμογές. Ο φροντιστής είναι ένα άτομο (σύντροφος, σύζυγος, φίλος ή ενήλικο παιδί) που συγκατοικεί, βοηθά τακτικά ή φροντίζει ένα άτομο με νόσο του Πάρκινσον, χωρίς να αμοίβεται για αυτό. Γι’ αυτό πρέπει ο φροντιστής να ενημερώνεται συνεχώς για την νόσο και να φροντίζει καλά τόσο τον ασθενή όσο και τον εαυτό του.
Μαρία Μυλωνά, Νοσηλεύτρια Τ.Ε.
ΚΛΙΜΑΚΑ, ΜΟΝΑΔΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Ν.Α. ΚΥΚΛΑΔΩΝ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου