Μία βόλτα στην κορφή Ξύδη

Σάββατο απόγευμα ή πιο σωστά μεσημεράκι και η Επιτροπή Αγώνα ενάντια στην κατασκευή ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ ή χωματερή όπως υποστηρίζουν οι πιο απαισιόδοξοι ότι στο τέλος θα καταντήσει, δίνουν το σύνθημα για την έναρξη της «εκδρομής» στην επικίνδυνη ζώνη, την Κορφή Ξύδη, Μία περιοχή που από την πρώτη στιγμή, το 2002 βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα ως η εύκολη λύση για όλους. Και με δεδομένο ότι σε σχέση με τις άλλες περιοχές θα μετρούσε τις λιγότερες πολιτικές απώλειες. Άλλωστε όπως είχε πει και ο Νίκος Κάβουρας με την ιδιότητα του προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου «όλα έχουν σχέση με τα κουκιά. Τα μετράς, βλέπεις απώλειες και αποφασίζεις» και η κορφή Ξύδη που μπορεί να έχει πλούσια ιστορία και ακόμη πλουσιότερη πανίδα και χλωρίδα σε σχέση με άλλες περιοχές πληρώνει το γεγονός ότι ήταν κοντά στην πόλη της Νάξου, την πρωτεύουσα του νησιού, τη περιοχή που «παράγει» τα περισσότερα απορρίμματα και συν τοις άλλοις αποτελεί εύκολη πρόσβαση και για τα απορριμματοφόρα από τα νησιά των μικρών Κυκλάδων…

Το παρατηρητήριο
Με οδηγό τον Γιάννη Μπαρδάνη, έναν από τους λίγους Ναξιώτες που έχουν περπατήσει το νησί σε τέτοιο βαθμό που να λέει ότι ξέρει τις κορφές και τις ρεματιές του νησιού όπως τη τσέπη του και με περίπου 50 …επιβάτες ξεκίνησε η χαρούμενη παρέα που περπάτησε για περίπου δύο ώρες και είδε από κοντά όσα δεν είδαν ποτέ οι αρχαιολόγοι ή οι άνθρωποι της βυζαντινής υπηρεσίας που με χαρακτηριστική άνεση έδωσαν την συγκατάθεσή τους ώστε να ανάψει το πράσινο φως για την χοροθέτηση ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ στην συγκεκριμένη περιοχή. Μεγάλοι απόντες οι δημοτικοί σύμβουλοι που προτίμησαν είτε τον αγώνα ποδοσφαίρου του Πανναξιακού στον Αγιο Αρσένιο είτε την θαλπωρή της οικογένειάς τους αν και οι περισσότεροι έχουν δηλώσει ότι γνωρίζουν τα όποια μυστικά μπορεί να κρύβει αυτή η περιοχή. Δικαίωμα τους είναι άλλωστε… Η ιστορία της περιοχής είναι λίγο πολύ γνωστή. Αλλά ακούγοντας την από το στόμα του Γιάννη Μπαρδάνη αποκτά άλλη οντότητα και σε μεταφέρει όσο γίνεται πιο κοντά σε εκείνη την εποχή… Από το αρχαίο κάστρο (το Ξυλόκαστρο), περίπου στην ίδια εποχή με τα κτίσματα της Πορτάρας (ή Παλάτια) που αποτελούσε και το ψηλότερο σημείο ελέγχου για τους κατοίκους της Νάξου έως τα απομεινάρια ρωμαϊκού ελαιοτριβείου, που χρονολογείται περίπου στις αρχές του 2ου αιώνα η φαντασία ταξιδεύει. Βλέπει αρχαίους Έλληνες να κοιτάζουν από το κατεστραμμένο σήμερα κάστρο το πέρασμα ανάμεσα στα δύο νησιά (Νάξος – Πάρος) αλλά και την πλευρά προς την Δήλο, το ιερό νησί της Αρχαιότητας. Μιλάμε για ένα κάστρο που είχε έκταση περίπου δύο στρέμματα και δέσποζε στο νησί αλλά με το πέρασμα του χρόνου και την αλλαγή των κατακτητών άρχισε να καταστρέφεται και να δίνει τα …θεμέλια του σε άλλες ασχολίες…
Το ελαιοτριβείο
Στη λεκάνη που προσδιορίζεται για τη βάση της κατασκευής του ΧΥΤΑ μπορεί κανείς να δει τα απομεινάρια ενός ρωμαϊκού ελαιοτριβείου. Σήμερα είναι ευδιάκριτες μόνο τα ίχνη από τα τριβεία που δεν ήταν απαραίτητα προς χρήση μόνο του καρπού της ελιάς αλλά και άλλων δέντρων που πρόσφεραν απλόχερα τους καρπούς τους. και βέβαια οι αρχαίες κρήνες. Όχι μία αλλά τρεις που είχαν δημιουργήσει οι Ρωμαίοι ώστε να αντλούν και να χρησιμοποιούν το νερό που τρέχει στη περιοχή. Ένα νερό που για κάποιους προφανώς δεν είναι άξιο αναφοράς… Μία περιοχή που σίγουρα θα πρέπει να ήταν εύφορη και με αρκετό τρεχούμενο νερό με δεδομένο ότι την περίοδο της Δυναστείας των Κομνηνών οι Βυζαντινοί που είχαν κατακτήσει το νησί χρησιμοποιούσαν τη συγκεκριμένη περιοχή ως στρατόπεδο και χώρο που έδιναν στους κατοίκους του νησιού για αξιοποίηση αρκεί αυτοί να αποδέχονταν την υπηρεσία τους ως στρατιωτικοί. Έτσι με τον τρόπο αυτό οι βυζαντινοί είχαν εξασφαλίσει ένα μίνιμουμ εισοδήματος από την ευρύτερη περιοχή που ξεκινούσε από το μοναστήρι του Άγιου Χρυσοστόμου και κατέληγε έως την κοιλάδα των Εγγαρών. Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε όλη την περιοχή αυτή υπήρχαν μικροί οικισμοί, οι οποίοι με το πέρασμα του χρόνου καταστράφηκαν καθώς οι κάτοικοι είτε ήρθαν προς την χώρα είτε ενσωματώθηκαν στα γύρω χωριά που γνώρισαν μεγαλύτερη ανάπτυξη και σίγουρα ήταν πιο ασφαλή σε δύσκολους χρόνους και δη οικονομικούς.
Πλουτώνια πετρώματα
Η περιοχή στην Κορφή Ξύδη έχει και ιδιαίτερα πετρώματα, κυρίως υπάρχουν αρκετοί γρανοδιορίτες ή πλουτώνια πετρώματα που αποτελούν και τα «ανόργανα» συστατικά της γης. Εικάζεται άλλωστε ότι εκεί πρέπει να υπήρχε ένα βουνό ύψους 1500 μέτρων το οποίο με το πέρασμα των αιώνων και τις αλλαγές στην γη όσον αφορά το κλίμα ή με τους μεγάλους σεισμούς καταστράφηκε αφήνοντας εκεί τα βασικά του θεμέλια. Και ένα τέτοιο πέτρωμα που είναι μοναδικό στην Ελλάδα σίγουρα δεν πρέπει να γίνει βορά στις διαθέσεις κάποιων οι οποίοι πήραν μία απόφαση υπό το βάρος του χρηματικού πρόστιμου. Περπατώντας ανακαλύπτεις ότι η βλάστηση αν και χαμηλή (θαμνώδης) είναι σημαντική και πυκνή ενώ το τοπίο είναι πανέμορφο, η θέα είτε προς το λιμάνι της Νάξου και την Πορτάρα ή προς το μοναστήρι του Αγίου Χρυσοστόμου μοναδική και άξια αναφοράς. Όπως χρίζει αναφοράς το γεγονός ότι στην περιοχή υπάρχει αρκετό τρεχούμενο νερό με 4 ή 5 πηγάδια που λειτουργούν ως αρδευτικά για τις καλλιέργειες της περιοχής… Και βέβαια μιλάμε και για την ορνιθοπανίδα με την παρουσία μικρών γερακιών που είναι γνωστά στους κατοίκους της Νάξου με τις ιδιαίτερες ονομασίες τους (γαρδινέλια ή κουφαλούπηδες). Κι αυτά τα πτηνά έχουν ως κέντρο της Αετοκορφή, δίπλα στην κορφή Ξύδη οπότε μία βαριά εγκατάσταση θα τα φέρει αυτά τα πουλιά μακριά από τον φυσικό τους χώρο…
Αλλαγή άποψης
Όπως κι εάν έχει, όσοι από τους πενήντα περίπου εκδρομείς που έκαναν τον κόπο να περπατήσουν αυτή τη περιοχή πρέπει να διαπίστωσαν ότι η λεκάνη της Κορφής Ξύδη σίγουρα δεν είναι για πέταμα. Όλοι έφυγαν ικανοποιημένοι από τη γνώση που είχαν αποκτήσει και με διάθεση να παλέψουν για κάτι καλύτερο τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Ακόμη και αρνητικά διακείμενος προς το χώρο όταν κάνεις το …λάθος να περπατήσεις αυτή τη περιοχή, να δεις από κοντά τις κρήνες ή τα ίχνη από το ελαιοτριβείο και το παλιό κάστρο τότε καταλαβαίνεις ότι είναι άδικο να καταπατηθούν με το έτσι θέλω περιοχές που σίγουρα αξίζουν αναβάθμισης και ίσως και της προσοχής των αρχαιολόγων. Που ίσως όταν υπέγραφαν ελαφρά τη καρδιά την έγκρισή τους για τη δημιουργία ΧΥΤΑ να μην είχαν κάνει καν το κόπο να περπατήσουν έως εκεί… Αλλά υπάρχει ακόμη χρόνος. Και με δεδομένο ότι όλα θα κριθούν στο Συμβούλιο Επικρατείας, και οι δύο πλευρές (κράτος και επιτροπή Αγώνα) έχουν αρκετά χαρτιά να ρίξουν στο τραπέζι στο σκληρό παιχνίδι που ακολουθούν ώστε να υπάρξει νικητής…
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΛΙΑΝΟΣ